مدیر و نویسنده وبلاگ :
دکتر غلامرضا کرمی
متخصص اعصاب و روان
دارای بورد تخصصی روانپزشکی
عضو هیئت علمی دانشگاه
آدرس مطب :
تهران - بلوار کشاورز - جنب بیمارستان ساسان - کوچه رویان - مجتمع پزشکی 99
تلفن مطب :
88958216 - 88950254
با تعیین وقت قبلی
آدرس اینستاگرام وبلاگ:
اگر شما با فردی سر و کار دارید که تصور می‌کنید دارای مشکلاتی در ارتباط با سوءمصرف مواد است رهنمودهای زیر را مدنظر قرار دهید:
مواردیکه مفید خواهد بود به شرح ذیل است:
* احساسات فرد مذکور را بپذیرید و تصدیق کنید.
* روی رفتار متمرکز شوید، چه رفتاری بطور خاص رخ می‌دهد که موجب نگرانی میشود.
* اجازه دهید فرد بگوید مشکل را چگونه می‌بیند
* ببینید فرد به چه کسی اعتماد دارد و از او به عنوان یک منبع حمایتی عاطفی کمک می‌گیرید. از دوستان، کارفرما، استاد راهنما بخواهید به مشکل فرد بپردازد.
* از محدودیت‌های همکاری خود آگاه باشید و دانشجو را به متخصص و یا مرکز مشاوره ارجاع دهید.
مواردیکه مفید نخواهد بود به شرح ذیل است:
* درباره سوءمصرف مواد موضع قضاوت‌گرایانه گرفتن و او را مورد انتقاد قرار دادن.
* کمک هزینه برای رفتارهای غیرمسئولانه فرد در نظر گرفتن.
* علایم نشئگی را نادیده گرفتن.
فرد خشن و دارای پرخاشگری کلامی:
پرخاشگری کلامی و رفتارهای خشونت‌آمیز در محیط‌های مختلف رو به افزایش است. در واکنش به چنین رفتارهایی نخست باید این رفتارها را بازشناسی کنیم و راهبرد مشخص برای مواجهه با آنها طراحی کرد.
معمولاً در موقعیت ناکام‌کننده که تصور میکنند فراتر از توان کنترل آنهاست دست به پرخاشگری کلامی می‌زنند. خشم و ناراحتی از آن موقعیت‌های ناکام‌کننده معمولاً به نزدیک‌ترین هدف یعنی شخص شما معطوف میشود. مهم است به خاطر داشته باشیم که در اکثر موارد فرد به دلایل شخصی به شما خشم نمی‌گیرد بلکه شما هدف ناکامی‌های فرد خفته او قرار گرفته‌اید.
خشونت بخاطر ناراحتی هیجانی نادر است و معمولاً زمانی رخ می‌دهد که میزان ناکامی فرد چنان شدید میشود که فرد مذکور تمامی کنترل هیجانی خودش را از دست می‌دهد. البته گاه زمینه‌ساز چنین رفتاری مصرف برخی مواد نیز می‌باشد.
آسیب به عملکرد تحصیلی و شغلی:
* ناتوان در انجام تکالیف تحصیلی و شغلی که در سطح معمول کفایت قرار دارند.
* از یاد بردن قرار کلاسی یا ملاقاتها
* افرایش غیبت یا دیر حاضر شدن
* سانحه‌آفرینی در آزمایشگاه
* شکایت از بیماری یا احساس بیماری جهت توجیه عملکرد ضعیف
* به کلاس آمدن، فعالیت داشتن، یا کارکرد در حالت نشئگی
آسیب سوءمصرف مواد و الکل:
سوءمصرف الکل و یا مواد میتواند به شیوه‌های مختلف به فرد آسیب وارد کند:
* بی‌تفاوتی یا رفتار بی‌تفاوت
* بیش‌فعالی
* از دست دادن علاقه به نتایج کار یا دانشکده
* عصبی بودن
آسیب به رفتار حرکتی:
* دوری یا تغییرات شدید در روابط اجتماعی
* غریب ماندن یا مرموز شدن
* فقدان علاقه به ظاهر خود
* تغییر دوستان
* تغییر مفرط در علائق
* بدخلق شدن
* جروبحث کردن
* قرض گرفتن و باز پس ندادن آن
علایم و نشانه‌های سوءمصرف و اعتیاد الکل و یا سایر مواد بسیار زیاد است. وجود هر یک از این علایم به تنهائی، سوءمصرف الکل ضایعه مواد را اثبات نمی‌کند، بیماری‌های دیگر می‌توانند مسئول رفتارهای غیرمعمول باشند، برای مثال مصرف برخی داروهای تجویز شده از سوی پزشک بابت بیماری میتواند عوارض شبیه به مصرف مواد ایجاد کنند.
هر نشانه واحد، یا ترکیبی از آنها میتواند علامت هشدار تلقی شود و میتواند بر مشکلات بطور کلی و مشکل سوءمصرف مواد بطور خاص دلالت کند.
کاش قبل از حرف زدن کلمات را ذره ذره می جویدیم قورت می دادیم و هضم می کردیم.
نه اینکه همه را بلعیده و آخر به روی طرف بالا بیاوریم.
خوشبختی همیشه داشتن چیزی نیست ،خوشبختی گاهی لذت عمیق از نداشته هاست.
یک نوع رهایی که شبیه به هیچ چیز نیست،و گاهی ساده و غیر قابل تصور است.
اجازه دهید قضاوتتان کنند ؛ اجازه دهید اشتباه در موردتان فکر کنند
بگذارید پشت سرتان حرف بزنند ، افکار دیگران مشکل شما نیست
شما مهربان، متعهد به عشق ورزیدن و آزاد بمانید
مهم نیست آنها چه می گویند یا چیکار میکنند
حق ندارید به ارزش خودتان و زیبایی صداقت وجودی خودتان شک کنید
فقط بدرخشید مثل هر روزی که میدرخشید
اعتقاد بر این است که استرس همیشگی، طولانی مدت و بیش از حد میتواند منجر به بیماری ها و اختلالات متنوعی گردد.
برخی از اختلالات و بیماری های مرتبط با استرس عبارتند از :
1)بیماری های قلبی و عروقی: فشار خون بالا، سکته قلبی
2)بیماری های دستگاه گوارش: یبوست ، سندرم روده تحریک پذیر
3)عضلات و مفاصل:کمر درد، اسپاسم های عضلانی
4)اختلالات هیجانی و روانشناختی:اضطراب،افسردگی،بیخوابی
5)موارد دیگر: دیابت،سرطان،آلرژی،آسم
الف- فشار روانی تحصیلی
فرد در این مقطع از زندگی با وظایف مهمی روبرو میشود،برخی از آنها عبارتند از:
1)کسب استقلال عاطفی از خانواده
2) پیدا کردن آمادگی شغلی
3)آماده شدن برای پذیرش تعهد عاطفی و زندگی خانوادگی
4)ایجاد و رشد نوعی نظام اخلاقی
مدیریت این تغییرات تکاملی در گرو پیدا کردن نقش های جدید و اصلاح نقش های قبلی است که این عمل میتواند با فشار روانی زیادی همراه شود.
ب- فشار روانی شغلی
منابع فشار شغلی عبارتند از :
1)ذاتی شغلی
2)نقش فرد در محیط کار
3)ارتقاء شغلی
4)روابط در کار
5)ساختار و فضای محیط کار
به عنوان یک دانشجو، شما اهداف متعددی دارید. اهدافی درباره تحصیل، شغل، سبک زندگی و سعادت، اهداف شما دراز مدت، میان مدت یا کوتاه مدت است.
اهداف دراز مدت
اهدافی که می‌خواهید پس از اتمام موفقیت‌آمیز تحصیل‌تان به آن برسید. این اهداف با اشتغال و زندگی پس از تحصیل (یعنی حداقل ۵ سال دیگر) مرتبط‌اند.
برای مثال:
اهداف دراز مدت شما چیست؟ آنها را در جدولی که از قبل آماده کرده‌اید بنویسید.
اهداف میان‌مدت: اهدافی که سال بعد یا در سالهای باقیمانده تحصیلی خود می‌خواهید به آنها برسید. این اهداف سکوی دستیابی به اهداف دراز مدت است.
برای مثال:
اخذ لیسانس مدیریت بازرگانی با معدل حداقل ۱۵/۵
به اتمام رساندن حداقل ۴۰ واحد در یک سال تحصیلی و گذراندن یک پروژه عملی
اهداف میان مدت شما چیست؟ آنها را در جدولی که تهیه کرده‌اید بنویسید.
اهداف کوتاه‌مدت: اهدافی که می‌خواهید فردا، هفته بعد یا در پایان نیم‌سال تحصیلی به آن دست یابید. این اهداف سکوی پیشرفت به اهداف میان‌مدت است. با توجه به مشخصات رشته تحصیلی خود برای نیم‌سال تحصیلی، هر هفته آن برنامه‌ریزی کنید.
فهرستی از اهداف دراز مدت، میان مدت و کوتاه مدت خود تهیه کنید و آنها را در معرض دید قرار دهید تا انگیزه مطالعه را در شما تقویت کند.
ویژگی‌های یک هدف سودمند
فنون خاص جراتمندی
یکی از مهم‌ترین رفتارهای بین فردی، رفتار قاطعانه و یا جراتمندی است. آیا شما نیز جزء کسانی هستید که گاهی اوقات علیرغم میل باطنی خود، ناچار به پذیرش تقاضای دیگران شده‌اید؟
اجراء رفتار جراتمندانه
- گفتار جراتمندانه: اجازه ندهید دیگران از شما بهره‌جویی کنند. بر رفتار مناسب و منصفانه داشتن اصرار بورزید. درباره آنچه می‌خواهید و آنچه فکر می‌کنید تا حد امکان صریح باشید. مثال «نوبت من است» و یا «لطفاً صدای ضبط را کم کنید»
- مخالفت فعالانه: وقتی با شخصی مخالف هستید، به دلیل تمایلی که به حفظ رابطه صلح‌آمیز دارید، از طریق لبخند زدن، تکان دادن سر یا بذل توجه تظاهر به موافقت نکنید به جای آن، موضوع بحث را تغییر دهید، یا به شیوه دیگری عمل کنید. وقتی به موضوع اعتماد دارید، اصرار بورزید.
- احساسات مثبت خود را ابراز کنید.
قدردانی از دیگران، تشکر، ستایش دیگران و توانایی ابراز احساسات مثبت بصورت صحیح، یکی از مهم‌ترین مهارت‌های بین فردی است که میتواند به جراتمندی ما نیز کمک نماید.
- با خودتان صحبت کنید.
وقتی عملی انجام داده‌اید که آن را ارزشمند تلقی می‌کنید، برای دیگران این فرصت را فراهم کنید تا از آن مطلع شوند، همچنین اجازه دهید مردم بدانند درباره امور چه احساسی دارید، در مکالمه متکلم وحده نباشید، اما وقتی موقعیت را مناسب یافتید در سخن گفتن درنگ نکنید.
بیاموزیم که خود را بپذیریم:
بسیاری از ما، دائماً در حال شک و تردید نسبت به خود هستیم و کلیه‌ی رفتارها و حرکات خود را زیر سوال می‌بریم.
قضاوت‌های اخلاقی درباره خویشتن:
یکی از عواملی که سبب میشود نسبت به خود احساسات منفی داشته باشیم این است که همواره به قضاوت درباره خوب و بد بودن اعمالتان بپردازید و با نتیجهگیریهای اخلاقی متعصبانه خود را به دلیل اشتباهات و خطاهای احتمالی شماتت کنید. شما می‌توانید در ارزیابی‌هایتان به جای سرزنش خود نکات مثبت و منفی عمل را پیدا کرده و راه‌کارهای اخلاقی متناسبی را برگزینید.
تعمیم دادن:
یکی دیگر از مواردی که باعث میشود گاه خود را نپذیرید و باور نداشته باشید، این است که به یک نتیجه‌گیری کلی درباره یک شکست خاص بپردازید، و آن را به تمام موقعیت‌های دیگر تعمیم دهید. بطور مثال شکست در یک امتحان را با کودن بودن خود نسبت دادن نوعی تعمیم می‌باشد که احساس منفی نسبت به خویش ایجاد می‌کند. در مثال بالا به جای این نوع تصمیم‌گیری می‌توانید نتیجه بگیرید که رتبه شما در این آزمون، درباره این موضوع خاص و در این زمان ضعیف بوده و سپس تصمیم بگیرید که چه برنامه‌ریزی بهتری راجع به آن می‌توانید داشته باشید.
عادت به نتیجهگیریهای کلی و تعمیم دادن افراطی، شما را از گام نهادن در مراحل دیگر زندگی باز خواهد داشت.
پذیرش وجود محدودیت در توانائی‌ها:
اعتقاد به این موضوع که تلاش سخت‌کوشانه نه تنها عامل لازم در رسیدن به هدف می‌باشد، از دیگر عوامل بازدارنده در پذیرش خویش است. قدر مسلم شما به بسیاری از اهداف خود دست خواهید یافت و به این خاطر می‌توانید به خود اعتبار دهید. ولی برخی از ما در مواقعی خاص علیرغم تلاش بسیار به هدف مورد نظر نزدیک نمی‌شویم و احساس شکست می‌کنیم.
ما به این امر توجه نمی‌کنیم که برای دستیابی به هدف علاوه بر تلاش و عزم ابزارهای دیگر نیز مورد نیاز است که در صورت عدم وجود این ابزارها و امکانات رسیدن به هدف دشوار خواهد شد. برای مثال کمبود استعدادها یا مهارت مورد نیاز، سلامتی، مشکلات مالی، مشکلات خانوادگی، عوامل استرس‌زای بیرونی و تعدادی از عوامل دیگر به تنهائی و یا با یکدیگر ازعوامل موثر بازدارنده در رسیدن به هدف به شمار می‌آیند.
شگرد واقعی برای رسیدن به خودباوری، توجه و تمرکز به این موضوع است که هدف مورد نظر حداقل در این زمان از توانائی‌های موجود فراتر بوده و شاید در زمان‌های دیگر با رفع برخی موانع رسیدن به آن امکان‌پذیر شود. برای این منظور به ارزیابی دقیق و منطقی هدف اصلی بپردازید و در مورد ادامه دادن یا ادامه ندادن آن تصمیم بگیرید. این فرآیند به واسطه کارهایی که انجام داده‌اید و نکاتی که از تجارب خود آموخته‌اید، به شما اعتبار می‌بخشد و احساس مطلوبی را در شما ایجاد می‌نماید.
منفعل بودن
اگر زندگیتان را به شیوه انفعالی سپری کنید، در پذیرش خویش دچار مشکل خواهید شد. فعالیت‌هایی که در طول زندگی انجام می‌دهید و نقش‌هایی که در این فعالیت‌ها ایفا می‌کنید، بطور حتم در احساس شما نسبت به خویشتن و پذیرش خوتان تاثیر می‌گذارد. پذیرش و دوست داشتن خود به معنای اثبات چگونه زندگی کردن است. اگر خود را باور نداشته باشید، احتمالاً فعالیت‌هایی را که انجام می‌دهید نیز دوست نخواهید داشت و این امر سبب احساس نارضایتی میشود. بنابراین شما می‌توانید به منظور افزایش خودباوری بطور فعال خود را درگیر زندگی کنید. فعالیت‌ها و ارتباطاتی را انتخاب کنید که مایه نشاط شما باشند. البته لزوماً بدنبال بالاترین لذت‌ها و نشاط ممکن نباشید ولی از میل انتخاب‌هایتان در آن لحظه بهترین را برگزینید. چیزهای جدیدی را که همیشه تمایل به تجربه‌اش را داشته‌اید ولی نگران عدم توانایی در انجامش بوده‌اید، امتحان کنید و توانائی‌های خود را بوته آزمایش گذارید.
امکان دارد که آن تجارب را نشاط‌آور یافته و قصد ادامه آن را داشته باشید، این امکان هست که آنها را مطلوب یافته اما علاقمند به ادامه آن نباشید و یا امکان دارد به هیچ وجه آنها را دوست نداشته باشید و از حذف کردن آنها از فهرست کارهای مورد نظر احساس رضایت کنید. امتحان کردن و بدست آوردن تجربه واقعی یکی از راه‌هایی است که سبب میشود نسبت به خود احساس بهتری داشته باشید و اطمینان بیشتری در مورد قابلیت‌های خود بدست آورید.
