مراحل حل مسئله 5

اختلال وسواس فکری- عملی

وسواس های فکری و وسواس های عملی چه چیزهائی هستند؟

اختلال وسواس فکری- عملی اغلب موضوع لطیفه ها، بذله گویی ها و شوخی ها بوده است، برخلاف الگوهای کلیشه ای، اختلال وسواس فکری- عملی واقعی موضوعی خنده دار نیست. وسواس یک اختلال اضطرابی دارای پایه زیست شناختی است که اغلب از کودکی شروع می شود و ممکن است الگوی خانوادگی داشته باشد.

اختلال وسواس فکری- عملی با وسواس های فکری،  رفتارهای اجتماعی و یا هر دو آنها مشخص می گردد. وسواس های فکری افکار یا تجسم های ناخوانده ای هستند که بصورت مکرر وارد آگاهی می گردند. در حالی که رفتارهای اجباری، در ظاهر امر رفتارها و عادات مکرر غیر قابل توقف هستند که شخص با هدف کاهش ناراحتی و اضطراب خود آنها را انجام می دهد. هم افکار وسواسی و هم رفتارهای اجباری معمولا توسط خود مبتلایان به آنها غیرواقع گرایانه و غیر منطقی ارزیابی می شوند، اما مبتلایان خود را ناتوان از متوقف کردن آنها می دانند.

نشانه های وسواسی

گر چه انواع افکار و رفتارها در اغلب موارد از شخصی به شخص دیگر فرق می کند، بعضی از الگوها مشترک هستند. به عنوان مثال، مبتلایان به وسواسی امکان دارد در وارسی های مکرر درگیر گردند، این عمل ممکن است بصورت وارسی درها و کلیدها جهت کسب اطمینان، خاموش کردن همه وسائل، قرار دادن کلیدها در مکان خاص و از قبیل آنها باشد.

بعضی از مردم ممکن است بصورت افراطی از طریق دست شستن و تمیز کردن مکرر از میکروب ها اجتناب نمایند. بعضی از افراد ممکن است تشریفات رفتاری ویژه ای در مورد فعالیت های روزمره داشته باشند. از قبیل پوشیندن یا در آوردن لباس به شیوه و نظم خاص، وارد شدن یا ترک کردن خانه یا اتاق به شیوه ای معین، سعی در تکرا (یا اجتناب از تکرار) یک عمل یا فکر خاصی به تعداد مشخص جهت بدست آوردن خوشبختی و غیره. در بعضی از موارد رفتارهای مرتبط با سایر اختلال ها، از قبیل بی اشتهائی عصبی، پراشتهایی و جنون مو کندن (کندن موها، کندن مژه ها) می توانند کیفیت وسواس به خود بگیرند.

خیلی مهم است که به این نکته توجه داشته باشید که بسیاری از مردم بعضی از الگوهای رفتاری و فکری فوق را در دوره ای از زندگی خود تجربه می کنند، بدون اینکه به اختلال وسواس فکری- عملی مبتلا باشند. به عنوان مثال، وارسی درها جهت ایجاد امنیت بیشتر و یا شستن دستها بعد از مواجه شدن با میکروب ها امری طبیعی است.

نشان دادن درجاتی از پاکیزگی و توجه به جزئیات متناسب به نظر می رسد و حتی به هنگام رشد و بالغ شدن به عنوان نشانه هایی از بلوغ در کودکان در نظر گرفته می شود. همین طور هر کس یک شیوه و اسلوب برای انجام کارهای خود دارد. فقط زمانی که افکار و رفتارها به طور افراطی مکرر بوده و یا به جای کمک، در فعالیت های روزمره زندگی تداخل کرد، باید به اختلال وسواس مظنون بود. بنابراین افراد دارای اختلال وسواس زمان زیادی را صرف انجام تشریفات یا اجتناب از رفتارهای (خاص)  می کنند، طوری که مسائل مهم زندگی شان مورد غفلت قرار می گیرد. آنها آنقدر زمان صرف بهداشت شخصی خود می کنند که از کلاس جا می مانند، آنها همچنین ممکن است به خاطر ترس و شرمندگی از فاش شدن نشانه های وسواس شان در پیش دیگران از فعالیت های اجتماعی خودداری کنند.