استرس

   واکنش ذهن و جسم در برابر موقعیت‌های جدید است. پیش از آنکه استرس را به کلی رد کنیم لازم است بدانیم که استرس تنها زمانی خطرناک خواهد بود که بیش از ضرورت لازم وجود داشته باشد. بیشتر استرس‌هایی که می‌کنیم مفید و محرک هستند. شکست‌های زندگی اگر چه می‌ـواند سبب استرس شوند، اجتناب از هر گونه واقعه استرس‌زا نیز به تدریج زندگی کسالت‌آمیزی را به همراه می‌آورد. مشکل، زمانی آغاز خواهد شد که شما دائماً مقدار بالایی از استرس را تجربه نمائید.

   اگر چه برخی از استرس‌های ما ناشی از مشکلات جدی و عمیق عاطفی هستند ولی بسیاری از آنها چنین نیستند و با یک مشاوره ساده و یا فنون کنترل استرس قابل حل می‌باشند.

 

شما می‌توانید با استفاده از راه‌کارهای ذیل استرس را کنترل کنید:

 

۱) نقش خود را در بوجود آوردن موقعیت‌های استرس‌زا روشن نمائید.

۲) روش زندگی متعادلی را برگزینید.

۳) تکنیک‌های خاصی را به منظور آرام‌سازی خود (Relaxtion) بیاموزید.

۴) با تعریف و تفسیر مسایل جنبه‌های صحیح‌تر و وسیع‌تری را پیش‌بینی نمائید.

۵) نظام ارزش‌های خود را مشخص سازید و روحیه مذهبی و معنویت را در خود تقویت بخشید.

   بنابراین سه واژه در استرس معنا پیدا می‌کند. محیط (آنچه در بیرون رخ می‌دهد)، ذهن (آن چه شما درباره وقایع و عوامل تفسیر و برداشت می‌کنید) و جسم (بازتاب عواطف، احساسات و بدن شما نسبت به واقعه)

در بیشتر مواقع مسائل و رخدادها فی‌نفسه استرس‌زا نیستند بلکه تفکرات و برداشت شما از قضایا سبب ایجاد استرس منفی می‌گردد.

به عنوان مثال وقتی دانشجوی ممتازی که انتظار بهترین نمره را در امتحان داشته، نمره بسیار پائینی (بطور مثال ۱۰) می‌گیرد و دچار تنش و استرس می‌گردد، نمره پائین در امتحان فی‌نفسه استرس‌زا نبوده است. بلکه تفسیری که آن دانشجو بر اساس تصورات خود از پیامد نمره و سایر مسائل متعاقب آن داشته است سبب بروز استرس در وی گردیده است.

بخاطر بسپارید سلامت جسمانی شما تاثیر بسزائی بر نحوه برخوردتان با موقعیت‌های تنش‌زا دارد. فردی که همیشه در خود فرو می‌رود، غذای کافی نمی‌خورد و با اندازه لازم نمی‌خوابد توانایی کمی در مواجهه با مسایل دارد. شما بایستی نسبت به سلامت خود توجه داشته باشید توازن صحیح در خواب، خوراک، ورزش، کار، مطالعه و تفریح از نکات قابل تعمق است.

از ابزارهای کنترل استرس، استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی است. استفاده از این تکنیک‌ها این فرصت را به شما می‌دهد تا به حالت عمیقی از آرامش برسید.

 

 

اگر دانشگاه بروم، دیگر آرزویی ندارم. اگر در این امتحان قبول شوم، دیگر مشکلی ندارم. اگر فارغ‌التحصیل شوم، اگر ازدواج کنم، اگر ماشین بخرم، اگر بچه‌دار شوم، اگر خانه بخرم و ... این «اگر»ها پیش‌ می‌روند و منتظر ما بماند و هیچ وقتی برای شاد بودن بهتر از همین لحظه‌ نیست، درست همان وقتی که ما برای تحقق «اگر»هایمان نقشه می‌کشیم و در زندگی غرق می‌شویم، بچه‌هایمان بزرگ می‌شوند، خودمان پیر می‌شویم و آنهایی که دوستشان داریم از ما دور می‌شوند و ...

مشکل ما در آنچه نداریم، نیست. شاید مشکل ما در حرص و فزون‌خواهی ماست. انگار ما با دست خودمان، شادی خود را به فردا موکول می‌کنیم و فردا که به آن رسیدیم، بهانه‌ای پیدا می‌کنیم تا رضایتمان را به پس‌فردا موکول کنیم و پس‌فردا به روزهای دیگر، اما همه ما همانی خواهیم شد که بیشتر تمرینش را می‌کنیم، انگار باید تمرینمان را عوض کنیم!

توصیه‌هایی در مورد کنترل استرس

¶ روشن نمودن ارزش‌ها، تصمیم‌گیری در مورد آنچه حقیقتاً از زندگی می‌خواهید.

¶ تقویت روحیه مذهبی و معنویت در تعدیل احساسات منفی کمک موثری خواهند بود. و تدریجاً سبب احساس امنیت در شما خواهد شد.

¶ زمانیکه مجبور به تصمیم‌گیری هستید در مورد آن موضوع تمام و کمال بیندیشید و پیش از آنکه تصمیم را به اجرا بگذارید، اهداف، موقعیت‌ها و نتایج حاصله را با دقت از نظر بگذرانید.

¶ همواره این حقیقت را به خاطر داشته باشید که همه چیز در حال تغییر است و بسیاری از این تغییرات تحت کنترل شما هستند و توانایی سازگاری شما با این تغییرات فرصت مهم و با ارزش را فراهم می‌آورد تا با عوامل استرس‌زا به راحتی کنار بیاید.

¶ از دیگر راه‌های سازگاری با استرس، ارزش گزاردن به مشارکت‌ها و همکاری‌های گروهی است که این امر در اجتماعات دانشجویی، یافت می‌شود.

 

راهکارهای مقابله با استرس

 

۱- وقت خود را به نحو صحیح و مطلوب تحت کنترل درآورید. یادداشت روزانه‌ای برای خود آماده سازید تا برنامه هفتگی خود را (از قبیل ساعات کلاس‌ها، زمان مرور، مطالعه دروس، زمان امتحانات، زمان ورزش، کار و ...) در آن یادداشت کنید.

۲- اولویت‌های خود را مشخص سازید و بعنوان یک دانشجو فرصت‌ها و اوقات خود را دریابید، اولویت‌هایتان را به ترتیب بر روی کاغذ آورید و بر روی آنهایی که در ابتدای لیست شما هستند تمرکز بیشتری داشته باشید. نوشتن ایده‌ها و خواسته‌هایتان به شما کمک خواهد کرد تا افکارتان را متبلور و روشن ساخته و اهداف مهمتان را تقویت کنید.

۳- بیاموزید که چگونه در مواقعی به دیگران «نه» بگوئید. بسیاری از اوقات شما به دلیل تقاضای دیگران از کنترل اوقات خود عاجز می‌شوید. مهمترین علایق و خواسته‌های خود را لیست کرده و به شکل منظم به آنها بپردازید تا بدین‌وسیله با قبول تقاضاهای دیگران و عدم پرداختن به خواسته‌های شخصی سبب بروز استرس در خود نگردید.

 

۴- برنامه‌ریزی دقیقی را بعنوان بخشی از روند روزانه تحصیل خود آماده سازید.

درمان اضطراب و استرس از راه طبیعی

اقدامات زیادی وجود دارد که شما می‌توانید برای کاهش سطوح اضطراب و استرس خود به طور طبیعی انجام دهید. فهرستی که در زیر می‌آید جهت مقابله با اضطراب، عصبیت و تحریک‌پذیری شما می‌توانید مفید باشد. لطفاً با متخصص تغذیه، پزشک یا متخصص بهداشت روانی در مورد مفیدترین و مناسب‌ترین روش برای خود مشورت کنید.

 

راه‌بردهای کاهش دادن اضطراب:

 

à میزان مصرف قند خود را تا آنجا که ممکن است بتدریج کاهش دهید. مصرف بیش از اندازه قند، سوخت و ساز بدن را برهم می‌زند و بدن را از مواد مغزی اساسی محروم می‌سازد، نگاهی به غذاهایی که مصرف می‌کنید بیندازید. این غذاها سرشار از قند مخفی هستند، از مصرف قند زیاد پرهیز کنید. بنا بر گزارش سازمان‌های بهداشتی، مصرف مفرط قند، با بسیاری از مشکلات سلامت از جمله واکنش‌های اضطرابی، گیجی، تشنجی و غیره مرتبط می‌باشد.

à مصرف سیگار یا هر نوع مواد مخدر یا محرک را متوقف کنید. مصرف این مواد در بیوشیمی خون شما، اختلالات جدی ایجاد می‌کند و از علل اصلی مرگ و میر به شمار می‌آیند.

à تا می‌توانید از مصرف غلات تغییر شکل یافته پرهیز کنید. این غلات شامل نان سفید، ماکارونی، بیسکویت، کیک‌ها و غیره می‌شود.

à سعی کنید در هر وعده غذائی و مخصوصاً در صبحانه، پروتئین مصرف کنید. پروتئین یک منبع انرژی بسیار پایدار است. پروتئین سطوح انسولین بدن شما را متوازن می‌سازد و عملکرد مناسب اعصاب را سبب می‌شود. محصولاتی چون شیر، تخم‌مرغ، سویا، گوشت بی‌چربی و ماهی، منابع پروتئین خوبی هستند.

à در برنامه‌ریزی غذایی خود، حتماً از سبزیجات استفاده کنید. این مواد در ساختن سروتونین موثر هستند، این ماده شیمیایی برای تنظیم خلق ما بسیار مهم است.

à در صورت مصرف قهوه، مصرف آن را ظرف یک محدوه زمانی مشخص بتدریج قطع کنید.

à میزان زیادی آب بنوشید. مصرف آب به بدن کمک می‌کند تا مواد زائد بیوشیمیائی را حذف کند.

à به طور مرتب ورزش کنید. ورزش، اندورفین‌ها را آزاد می‌سازد این ماده موجب احساس آرامش و خشنودی شما می‌شود. ورزش، عزت‌نفس را افزایش، وزن بدن را کاهش می‌دهد و به بدن شما کمک می‌کند تا عملکرد مناسبتری داشته باشد.

à مراقبه یا دیگر اشکال آرامبخش عمیق را فرا گیرید. مراقبه، فواید فیزیولوژیکی و روان‌شناختی مثبت بسیاری دارد.

 Ã از غذاهایی که به آنها حساسیت (آلرژی) دارید، پرهیز کنید. این نکته یک عنصر کلیدی هر برنامه مبارزه با اضطراب است. خیلی از افراد به غلات از جمله گندم و ذرت، لوبیا و بسیاری محصولات معمول روزانه، حساسیت دارند.

 

à حتماً با یک متخصص تغذیه در مورد اضافه کردن ویتامین‌ها و مواد معدنی به رژیم غذایی خود صحبت کنید. ویتامین‌های
 B1. B2, B6, اسیدفولیک‌ها، ویتامین C، کلسیم و ... موادی هستند که جهت کاهش اضطراب می‌تواند مفید باشند.

à گیاهان زیادی هستند که برای درمان اضطراب مفید می‌باشند. ریشه سنبل‌الطیف، گل‌ساعتی، بابونه، عرق‌چین، گل‌قاصدک در ایجاد آرامش بسیار مفید هستند.

à در طول روز ۶ وعده غذا در حجم‌های کم مصرف کنید. این به شما کمک می‌کند تا تعادل انرژی را حفظ کنید.